İstanbul Tabip Odası, Muayenehanesi Olan Hekimlerin Serbest Çalışmasını Engelleyen Yönetmelik Değişikliğinin Geri Çekilmesini İstedi

Haber: ESRA ALUS – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU

Muayenehanesi olan doktorların hür çalışmasını engelleyen yönetmelik değişikliğine yansılar sürüyor. Yönetmeliğin geri çekilmesini isteyen İstanbul Tabip Odası, “Bu yönetmelik değişikliğinin hiçbir bilimsel ve akılcı gerekçe yoktur. Herhangi bir kamu yararı da içermemektedir. Hekimlerin serbest çalışma hakkı ve mesleki bağımsızlığı ellerinden alınamaz. Hekim emeği, özel sağlık sermayesine peşkeş çekilemez. Muayenehanelere darbe indiren yönetmelik geri alınıncaya kadar demokratik mücadelemizi sürdüreceğiz” açıklamasını yaptı.

Sağlık Bakanlığı’nın ‘Özel Hastaneler Yönetmeliği ile Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sıhhat Kuruluşları HakkındakiYönetmelik’te yapılan değişikliklere tepkiler devam ediyor. Değişikliklere göre, 4 bini İstanbul’da olmak üzere yaklaşık 7 bin muayenehane doktorundan lakin 500’ü hastanelerle sözleşme yapabilecek.

Hekimlerin serbest çalışma özgürlüklerini engelleyen yönetmeliğe karşı bir araya gelen hekimler, İstanbul Tabip Odası’nda basın açıklaması yaptı. Basın açıklamasına, İstanbul Tabip Odası İdare Heyeti Lideri Dr. Nergis Erdoğan, İstanbul Tabip Odası İdare Şurası üyeleri Dr. Tamer Muharrir, Dr. Cegerğun Polat, İstanbul Tabip Odası Özel Hekimlik Kurulu üyeleri Dr. Hasan Ogan, Dr. Bilge Ceydilek katıldı.

Resmi Gazete’de ekim ayında yayınlanan yönetmeliğin doktorların çalışmalarını imkansız hale getirdiği belirtilen basın açıklamasında doktorlar görüşlerini aktardı. Birinci olarak kelamı Dr. Hasan Ogan aldı. Hekimlik mesleğinin en temel unsurlarından birinin hekimliğin rastgele bir aracı olmaksızın yapılabilmesi olduğunu belirten Dr. Ogan, şunları söyledi:

“HİÇBİR KUVVET HEKİMLERİN HÜR ÇALIŞMA HAKKINI ORTADAN KALDIRAMAYA TEVESSÜL ETMEMELİ: Hekimlerin özgür çalışma hakkı, hekimlik mesleği ile var olan bir haktır. Yani hiçbir kuvvet ya da hiçbir anlayış bunu ortadan kaldırmaya tevessül etmemelidir. Bu hakkı ortadan kaldırıldığında direkt hekimlik mesleğini engellenmiş olur.

SON YÖNETMELİK 2010’DAN SONRA TEKRAR TABİPLERİN MESLEKLERİNE SON VERMEYİ GÜNDEME GETİRDİ: Bu hakkın ortadan kaldırılmasına yönelik yönetmelikle muayenehane doktorları arkadaşlarımız iki tane taarruzla karşı karşıya kaldı. Birincisi; 2010 yılında muayenehanelerin fizikî şartlarını değiştirerekten neredeyse tümüyle kapatmaya sevk edilen bir yönetmelikti. Yapılan gayretle o yönetmeliğin iptali kelam konusu oldu ve bir biçimde tabiplerimiz, özgür meslek hakkını devam ettirdiler. Fakat 6 Ekim 2022 yılında da karşımıza çıkan bu yönetmelik değişikliği, tekrar bu türlü bir kapatmayı ya da tabiplerin mesleklerine son vermeyi gündeme getirdi.

SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI’NDA MUAYENEHANELERİN YERİ YOK: Bu değişikliğin nereden kaynaklandığını anlamak için 2002 yılından beri özel sağlık sermayesine ve siyasi iktidarın bugüne kadar yürüttüğü Sağlıkta Dönüşüm Programı’na bakmamız gerekiyor. Zira Sıhhatte Dönüşüm Programı’nda muayenehanelerin, muayenehane hekiminin yeri yok. Çünkü gerek sağlık sermayesi gerekse de devletin eliyle işlettiği bugünkü şehir hastaneleri, hekimleri kendilerine rakip görmek istemiyor. Böyle bir gerçeklik var.

‘HEKİMLER BİZİM KONTROLÜMÜZ ALTINDA KÖLE OLARAKTAN ÇALIŞSINLAR’ DİYE BİR YAKLAŞIM VAR: Bakan’ın açıklamasına nazaran, Türkiye’de yaklaşık 7 bin, Türk Tabipleri Birliği’nin derlemesine nazaran 9 bin civarında doktor var. Sıhhat sermayesi açısından nitelikli doktor gücüne daima gereksinimleri var. Yani ‘Bu hekimler bizim denetimimiz altında köle olaraktan çalışsınlar’ diye bir yaklaşım var.

BÜYÜK SIHHAT SERMAYESİ VE KENT HASTANELERİ, MUAYENE DOKTORLARIYLA REKABET ETMEK İSTEMİYOR: Tabip arkadaşlarımız, özel sıhhat kesiminin çalışma şartları yeterli olmadığı için oralarda çalışmayı çok tasvip etmiyor. Yurt dışına göçler var. Bu da özel sıhhat dalının daima tabip gereksinimini gündeme getiriyor. Son yıllarda biliyorsunuz sıhhat turizmi ortaya çıktı. Burada da bilhassa büyük sıhhat sermayesi hastaneleri, zincir hastaneleri, bunun altını çizmek gerekiyor, burada da muayenehane doktorlarıyla bir rekabet yapmak istemiyorlar. Onları kendi kontrolleri altında neredeyse köleler formunda çalıştırmaya çalışacaklar. Yani bu iki yönetmelik değişikliğinin sağlanmasının temelinde yatan, temel olarak da öz olarak da bunlardır.

SONUNA KADAR GAYRET EDECEĞİZ: Bu düzenlemeye hasta hakları çerçevesinden baktığımız vakit da doktor seçme özgürlüğüne bir formda darbe vuracak. Biz, İstanbul Tabip Odası ve İstanbul Tabip Odası Özel Eğitim Komitesi olarak, bu yasanın geri çekilmesini istiyoruz. Bu nedenle de rastgele bir doktorun muayenehanesini kapatmasına istek göstermeyeceğiz. Bir gayretle ilgili bir sürecimiz var. Onu sonuna kadar da sürdüreceğiz.”

İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nergis Erdoğan da hekimlerin ortak basın açıklamasını okudu. Açıklama şöyle:

“HEKİM EMEĞİ, ÖZEL SIHHAT SERMAYESİNE PEŞKEŞ ÇEKİLEMEZ: Hekimlerin hür çalışma hakkı ve mesleksel bağımsızlığı ellerinden alınamaz. Tabip emeği, özel sıhhat sermayesine peşkeş çekilemez. Muayenehanelere darbe indiren yönetmelik geri alınıncaya kadar demokratik çabamızı sürdüreceğiz. 6 Ekim 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan bu yönetmelik, muayenehane hekimlerinin özel hastanelerde ameliyat ve girişimsel işlemler yapmalarını da birtakım koşullara bağlamakta.

BU YÖNETMELİK MUAYEHNEHANELERİN KAPANMASINA YOL AÇACAK: Muayenehanelerin kapanmalarına yol açacak olan yönetmelik, 3 aylık sürenin sonu olan 7 Ocak 2023’te uygulanmaya başlanacaktır. İstanbul Tabip Odası olarak, yayınlandığı tarihten kısa bir mühlet sonra, 11 Ekim 2022 tarihinde meslektaşlarımızı yönetmeliğin ortaya çıkardığı sonuçlardan haberdar kılmak ve tüzel çaba için her türlü takviyesi vereceğimizi bildirmek gayesi ile uzmanlık dernekleriyle birlikte geniş iştirakli bir toplantı düzenledik.

206 MUAYENEHANE TABİBİ İSMİNE DANIŞTAY’A AÇILAN BİREYSEL DAVALARI ÜSTLENDİK: 18 Ekim’de, bu düzenlemeleri kabul etmediğimizi bildirmek ve Sıhhat Bakanlığı’nı uyarmak amacıyla İstanbul Sağlık Müdürlüğü önünde basın açıklaması yaptık. 206 muayenehane hekimi adına yönetmeliğin iptali için Danıştay’a açılan kişisel davaları üstlendik. Mağduriyetler ortaya çıkmadan yürütmenin iptal edilmesini talep ettik. Mevcut iktidar, 2002 yılında başlattığı Sıhhatte Dönüşüm Programı ile sıhhatte özelleştirmenin önünü açmış, yaptığı düzenlemelerle doktorların özel sıhhat kesiminde iş garantisinden mahrum, ucuz emek gücü olarak çalışmasını hedeflemiştir.

HASTALARIN BİLGİLERİ, BAKANLIĞIN SAV ETTİĞİNİN TERSİNE SIHHAT MÜDÜRLÜKLERİNE BİLDİRİLMEKTEDİR: 3 Ağustos ve 25 Eylül 2010 yönetmelikleriyle fiziki şartlar öne sürülerek muayenehaneler kapatılmak istenmiştir. 6 Ekim 2022 tarihli yönetmelikte ise muayenehane tabiplerinin hastalarının teşhis ve tedavilerini yapmak üzere özel sıhhat kuruluşlarından yararlanmaları, boş takım ve kontrat şartına bağlı kısıtlamalar ile engellenmektedir. Bugüne dek muayene doktorları ‘Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi’ ve ‘Hasta Hakları Yönetmeliği’ne uygun olarak hastaların teşhis ve tedavilerinin özel sıhhat kuruluşlarında yapmakta ve hastaların bilgileri, Sıhhat Bakanlığı’nın sav ettiğinin bilakis kayıt altına alınıp sıhhat müdürlüklerine bildirilmektedir.

MUAYENEHANE DOKTORLARINA ÖZEL SIHHAT KURULUŞLARINDA KISITLAYICI KURALLAR GETİRİLDİ: 6 Ekim 2022 tarihli yönetmelik değişikliği ile muayenehane tabiplerinin özel sıhhat kuruluşlarında hastalarının teşhis ve tedavilerini yapabilmelerine şu kısıtlayıcı kurallar getirilmiştir:

Bir tabip, boş uzman takımı bulunması şartıyla sırf bir sıhhat kuruluşu ile ve bir yıllık kontrat imzalayabilecektir.

Boş uzman doktor takımı olmaması durumunda özel sıhhat kurumları, ruhsatında yahut faaliyet müsaade evrakında kayıtlı uzman doktor branşlarındaki toplam takım sayısının yüzde 15’ine kadar uzman tabiple kontrat imzalayabilecektir.

Aynı branşta birden fazla tabiple mukavele imzalanmak istenmesi durumunda ise ilgili branşın toplam takım sayısının üçte birinden fazla uzman tabip ile mukavele imzalanamayacaktır.

KISITLAYICI DÜZENLEMELERİN ORTAK MAKSADI, ÖZEL SIHHAT SERMAYESİ VE ŞİRKET HASTANELERİNE UCUZ TABİP, EMEK GÜCÜ YARATMAKTIR: Muayenehanelere yönelik geçmişte ve bu periyot getirilen kısıtlayıcı düzenlemelerin ortak emeli, özel sıhhat sermayesi ve kamu-özel iştirakiyle yapılan kent, şirket hastanelerine ucuz tabip, emek gücü yaratmaktır. Ayrıyeten sıhhat turizmi de dahil olmak üzere hasta potansiyeli açısından rekabet ettiklerini varsaydıkları muayenehane hekimliği ile ilgili alanda bir çeşit paklık yapmaktır. Yönetmelik değişikliğiyle muayenehaneler kapatılmak zorunda kalınırsa yalnızca mevcut muayenehane sahipleri değil tüm doktorlar, bir daha kazanmamak üzere özgür çalışma hakkını yitirmiş olacak, muayenehane açma niyetini unutmak zorunda kalacaklardır. Tabipler, kent hastanelerinde, şirket ve özel hastanelerde, özel sıhhat sermayesinin birlikte belirleyecekleri çalışma ve fiyatlandırma şartları dışında çalışamayacaklardır.

HEKİMLER ORTASI REKABET VE TABİP EMEĞİNİN UCUZLAMASI KELAM KONUSU OLACAKTIR: Bu yönetmelik değişikliğinin hiçbir bilimsel ve akılcı münasebeti yoktur. Rastgele bir kamu faydası da içermemektedir. Doktorlar ortası rekabet ve doktor emeğinin ucuzlaması kelam konusu olacaktır. Yalnızca doktorlar değil, hastalar da doktor seçme özgürlüklerini yitirecek, ziyan göreceklerdir. Bu düzenlemeler, Sıhhat Bakanı’nın söz ettiği üzere özel sıhhat kuruluşlarına değil, direkt tabiplerin özgür meslek hakkına yöneliktir. ve sonuçta muayenehanelerin kapatılmasına yol açacaktır. Sorun, yalnızca bugün muayenehane hekimliği yaparak mesleklerini sürdüren doktorların değil, gelecekte özgür meslek hakkını kullanmak isteyebilecek tüm doktorların ortak meselesidir.

TEK BİR DOKTORUN DAHİ MUAYENEHANESİNİN KAPANMASINA MÜSAADE VERMEYECEĞİMİZİ BİLDİRİYORUZ: İstanbul Tabip Odası olarak, tüm tabiplerin mesleksel bağımsızlıklarını ve özgür meslek haklarını savunmak üzere muayenehanelere darbe indiren bu düzenlemeler geri çekilinceye kadar meslek örgütlerini demokratik uğraşta yer almaya çağırıyoruz. Tek bir doktorun dahi muayenehanesinin kapanmasına müsaade vermeyeceğimizi bildiriyoruz.”

Açıklamanın arıdan İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu üyeleri gazetecilerin sorularını cevapladı. Soru üzerine Oğan, yönetmeliğin hekim göçünü artıracağını belirtti. Son olarak, Tekirdağ’daki ‘sahte doktor’ olayı hatırlatılarak bunun nasıl fark edilmediği soruldu. Buna da Erdoğan, “Hakikaten insanların sıhhati düzmece tabibe teslim edilebiliyorsa bu, olsa olsa kontroldeki açığı gösterir diye düşünüyorum” cevabını verdi.